سازه های فضایی به عنوان یکی از سازه های سبک و مدرن، در پروژه های نمایشگاهی، صنعتی، ورزشی و معماری کاربرد گسترده ای دارند. این سازه ها به دلیل وزن کم، استحکام بالا و قابلیت پوشش دهانه های وسیع، انتخابی محبوب هستند. اما ساخت یک اسپیس فریم استاندارد تنها به ظاهر یا سرعت نصب مربوط نمی شود. بلکه رعایت اصول مهندسی، انتخاب متریال با کیفیت، محاسبات دقیق و اجرای درست، کلید دستیابی به یک سازه ایمن و بادوام است.

طراحی و محاسبات دقیق

هیچ سازه فضایی بدون طراحی مهندسی قابل اعتماد نیست. در مرحله نخست باید نیاز پروژه، ابعاد، نوع بارها (بار مرده، زنده، باد، برف و حتی زلزله) و شرایط محیطی و اقلیمی منطقه مشخص شود. سپس با استفاده از نرم افزارهای مهندسی مانند SAP2000 یا ANSYS امکان تحلیل دقیق بارگذاری و طراحی هندسی فراهم می شود. خروجی این مرحله نقشه های اجرایی یا کارگاهی (Workshop Drawings) است که مبنای تولید قطعات خواهد بود.

انتخاب متریال مناسب

کیفیت مواد اولیه تاثیر مستقیمی بر استحکام و دوام اسپیس فریم دارد. معمولا از لوله های فولادی یا آلومینیومی استفاده می شود که باید دارای مقاومت مکانیکی و ضد خوردگی کافی باشند. پوشش گالوانیزه گرم (Hot-dip Galvanizing) یا رنگ های اپوکسی و پلی اورتان برای محافظت در برابر رطوبت و زنگ زدگی ضروری است. علاوه بر اعضای اصلی، کیفیت گره ها و اتصالات نیز اهمیت زیادی دارد و باید مطابق استانداردهای مهندسی ساخته شوند.

تولید و ساخت دقیق

ساخت قطعات اسپیس فریم در کارخانه و با دستگاه های دقیق مانند CNC و دستگاه های برش پلاسما انجام می شود. برش اعضا باید طبق نقشه های طراحی و بدون خطا باشد. گره های کروی یا صفحات اتصال نیز باید از فولاد مقاوم تولید شوند و دقت بالایی در رزوه کاری و تراشکاری داشته باشند. هر خطای کوچک در این مرحله می تواند کل سازه را دچار مشکل کند.

فرایند نصب و مونتاژ

اجرای اصولی در محل نصب به اندازه طراحی و تولید اهمیت دارد. فونداسیون (Foundation) و بیس پلیت ها (Base Plates) باید با دقت بالا اجرا شوند تا سازه روی تکیه گاه درست قرار گیرد. روش نصب می تواند بسته به ابعاد پروژه متفاوت باشد. برای سازه های کوچک معمولا مونتاژ در مکان نصب و یا در مکانی دیگر و سپس انتقال با جرثقیل رایج است، اما برای پروژه های بزرگ از مونتاژ مرحله ای (Progressive Assembly) یا داربست (Scaffolding) استفاده می شود. در این فرایند باید از تراز بودن سازه و محکم بودن تمام پیچ و مهره ها یا کیفیت کامل جوش ها اطمینان حاصل کرد.

کنترل کیفیت و ایمنی

پس از نصب، بازبینی نهایی تمام اتصالات، جوش ها و پیچ و مهره ها لازم است. علاوه بر آن رعایت ایمنی برای تیم اجرایی با استفاده از تجهیزات فردی مانند کلاه ایمنی و کمربند ایمنی کار، بخشی از استاندارد است و باید رعایت شود. در صورت نیاز آزمایش های غیرمخرب (NDT) نیز برای کنترل کیفیت جوش ها انجام می شود.

نگهداری و افزایش طول عمر

داشتن یک اسپیس فریم استاندارد فقط به طراحی و ساخت خلاصه نمی شود. نگهداری منظم مانند رنگ آمیزی دوره ای، بازبینی اتصالات و تعمیر نقاط آسیب دیده، نقش مهمی در افزایش طول عمر سازه دارد. در غیر این صورت حتی بهترین طراحی و متریال نیز به مرور زمان دچار ضعف خواهند شد.

ساخت اسپیس فریم استاندارد یک فرایند چند مرحله ای است که از طراحی مهندسی شروع می شود و با انتخاب متریال مرغوب، تولید دقیق، نصب اصولی و نگهداری منظم ادامه پیدا می کند. رعایت این اصول باعث می شود سازه علاوه بر استحکام و ایمنی، زیبایی و کاربری مطلوبی نیز داشته باشد.